Wiele naszych spraw nie zakończyłoby się sukcesem gdyby nie nasze dzielne psy służbowe. W tym roku czworonogi pomagały wykryć narkotyki, wyroby tytoniowe, a także nielegalnych migrantów. Czujny nos Idei pozwolił na zatrzymanie m.in. przemytników i 90 kg środków odurzających wartych ponad 5 mln zł.
Natomiast pies Euro z Bieszczadzkiego Oddziału Straży Granicznej wytropił trzech nielegalnych imigrantów z Libanu, którzy wbrew przepisom przekroczyli granice z Ukrainy.
W 1928 roku w Zakładzie Tresury Psów Policyjnych w Poznaniu po raz pierwszy 8 psich funkcjonariuszy Straży Granicznej przeszło specjalistyczne kursy. Pierwszy samodzielny Zakład Tresury Psów Granicznych (ZTPG) powstał w Górze Kalwarii, gdzie wówczas znajdowała się Centralna Szkoła Straży Granicznej. Od tamtej pory psy nieprzerwanie służą chroniąc granic Polski.
Obecnie służbę pełni 260 psów. W szkoleniach specjalistycznych z zakresu kynologii służbowej, realizowanych w Ośrodku Szkoleń Specjalistycznych Straży Granicznej w Lubaniu, uczestniczy obecnie 13 nowo zakupionych psów wraz z przewodnikami.
Co roku Ośrodek Szkoleń Specjalistycznych SG w Lubaniu kupuje psy do szkolenia z najlepszymi predyspozycjami do pracy. Wśród psów służbowych w formacji najliczniejszą rasę stanowią owczarki niemieckie – ok. 62% i owczarki belgijskie – ok. 27%. Pozostałe rasy to owczarki holenderskie, labradory, jagdteriery, cocker spaniele oraz pojedyncze psy ras: flat coated retriever, terier walijski, jack russel terier, parson russel terier, chodsky pes.
Zwierzęta są weryfikowane przez komisję, która bada ich kondycję i predyspozycje. Specjaliści biorą pod uwagę wiek zwierzęcia, budowę, stan zdrowia oraz wyniki testów predyspozycji psychicznych i fizycznych. Do szkolenia kwalifikowane są psy w wieku od 12-24 miesięcy. Jeżeli psy mają dodatkowe predyspozycje do wykonywania określonych zadań, komisja może zdecydować o zakwalifikowaniu psa nieco młodszego jak i starszego.
Zakupiony pies przydzielany jest kandydatowi na przewodnika. Podczas szkolenia adepci zgłębiają wiedzę z zakresu szkolenia psów, weterynarii oraz umiejętności niezbędne w pracy z psem. Szkolenie psów w Straży Granicznej trwa 5 do 6 miesięcy, w zależności od specjalności psa.
Do oddziałów SG po szkoleniu trafia już zgrany duet: przewodnik i pies. Służba z czworonogiem trwa od 8 do 10 lat. Po tym okresie pies jest wycofywany ze służby i przechodzi pod opiekę swojego przewodnika.
W 2018 roku w Ośrodku Szkoleń Specjalistycznych w Lubaniu szkoliło się 191 psów wraz z przewodnikami.
W Straży Granicznej psy są szkolone w trzech specjalnościach: psy tropiące, psy patrolowo-obronne i psy specjalne tzn. do wyszukiwania narkotyków, wyszukiwania wyrobów tytoniowych oraz wyszukiwania materiałów wybuchowych i broni.
Do zadań psów tropiących należy głównie tropienie oraz rozpoznawanie śladów osób, które nielegalnie przekraczają granicę państwa. Ponadto używane są do doprowadzania i pilnowania osób zatrzymanych.
Zadaniem psów patrolowo-obronnych jest przeszukiwanie terenu, środków transportu praz pomieszczeń w celu wykrycia osób podejrzewanych o przestępstwa graniczne. Psy te wykorzystywane są również do tropienia śladów oraz mogą być wykorzystywane jako środek przymusu bezpośredniego.
Psy specjalne natomiast są przeznaczone do przeszukiwania różnych środków transportu, bagaży, pomieszczeń oraz terenu w celu odnalezienia substancji niedozwolonych.
Ponadto, zgodnie z przepisami z zakresu ochrony lotnictwa cywilnego, Straż Graniczna jest jedyną formacją w Polsce posiadającą psy, które mogą przeszukiwać m.in. samoloty i bagaże pod kątem materiałów wybuchowych.
Przewodnicy z psami SG wspierają również inne służby porządku publicznego.