Msze św. koncelebrowali: Kanclerz Kurii Lubelskiej ks. Krzysztof Kwiatkowski, Proboszcz parafii wojskowej w Lublinie ks. ppłk Andrzeja Piersiak, Kapelan Nadbużańskiego Oddziału Straży Granicznej ks. ppłk SG Wiesław Kondraciuk oraz Kapelan Centrum Szkolenia Straży Granicznej ks. por. SG Paweł Grzeszek.
W homilii ksiądz dziekan powiedział: „Uroczystość zorganizowana tu w Lublinie, w 95 rocznicę utworzenia Korpusu Ochrony Pogranicza przypomni nam o tym, że w tamtym czasie nasza Ojczyzna znalazła się w niebezpieczeństwie i w wielkiej potrzebie. Ludność mieszkająca na wschodnich rubieżach II Rzeczpospolitej cierpiała wskutek napadów zorganizowanych grup przestępczych zza wschodniej granicy.” Dalej kaznodzieja mówił: „Podziwiamy dalekowzroczność wojskowych i polityków, którzy w 1924 r. podjęli decyzję, aby wschodniej granicy broniła nowa formacja wojskowa, zdolna przeciwstawić się istniejącym zagrożeniom. W tych decyzjach dostrzegamy miłość do Ojczyzny, troskę o jej bezpieczeństwo, odpowiedzialność za losy państwa. Nie ten kocha Ojczyznę, kto o tym tylko zapewnia w swoich słowach. Ojczyznę prawdziwie kocha ten, kto dla niej żyje, cierpi, pragnie uchronić ją przed nieszczęściem i za nią walczy”(…)„Tak wielu żołnierzy tej formacji granicznej życiem przypłaciło miłość do Ojczyzny. Wielu z nich zginęło we wrześniu 1939 r. na zachodzie Polski. Jeszcze walczyli próbowali powstrzymać marsz wojsk rosyjskich, które po 17 września wtargnęły na wschodnie rubieże Rzeczpospolitej. To oni walczyli pod Szackiej i pod Wytycznem. Imiona i nazwiska oficerów KOP odnajdujemy na tablicach umieszczonych na cmentarzach katyńskich w Miednoje, Katyniu, Charkowie i Bykowni. W tym gronie znaleźli się kapelani, którzy swoje życie związali z żołnierzami KOP-u: ks. płk Czesław Wojtyniak (kapelan Brygady KOP „Nowogródek”), ks. mjr Jan Leon Ziółkowski (kapelan Brygady KOP „Podole” w Czortkow), ks. por. Michał Tyszka (kapelan Pułku KOP „Zdołbunów”), ks. kpt. Jan Mioduszewski (kapelan Batalionu KOP „Sejny”).” I na koniec zachęcił: „ Żyjemy dziś w wolnej Polsce, która narodziła się także ich ofiary i krwi. Zachwyćmy się ich etosem służby Ojczyźnie, gotowością do poświęceń i ofiar. Żołnierze KOP zostawili nam testament. Zwłaszcza tym spośród nas, którzy wybrali służbę dla Ojczyzny”.
We Mszy św. uczestniczyli: Sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Sylwester Tułajew, Komendant Główny Straży Granicznej gen. dyw. SG Tomasz Praga wraz z zastępcami, dyrektorami, komendantami oddziałów i centrów szkolenia SG, Dyrektor Lubelskiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej Marcin Krzysztofik wraz z pracownikami, przedstawiciele parlamentu, władz samorządowych, miejskich, oraz młodzież z klas mundurowych. Uroczystość uświetniła Kompania Reprezentacyjna Straży Granicznej i Orkiestra Reprezentacyjna Straży Granicznej. Po Mszy św. wszyscy goście przemaszerowali prowadzeni przez Orkiestrę Reprezentacyjną Straży Granicznej do Centrum Spotkania Kultur, gdzie po przywitaniu gości został odegrany Hymn państwowy Rzeczypospolitej Polskiej. Następnie głos zabrał Mariusz Rusiecki, doradca Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy. Odczytano także listy od Marszałka Senatu Stanisława Karczewskiego, Dyrektora Biura Edukacji Narodowej IPN Adama Hlebowicza, Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego oraz Wojewody Lubelskiego Przemysław Czarnka. Na ręce organizatorów przekazane zostały ponadto listy od Biskupa Polowego WP Józefa Guzdka, Prezydenta Miasta Lublina Krzysztofa Żuka i Konsula RP w Winnicy Damiana Ciarcińskiego. Przemawiali również: Prezes Instytut Pamięci Narodowej dr Jarosław Szarek oraz Komendant Główny Straży Granicznej gen. dyw. SG Tomasz Praga.
Podczas uroczystości zostało podpisane porozumienie pomiędzy szefami IPN i Straży Granicznej, przewidujące współpracę w dziedzinie edukacji, popularyzacji wiedzy, badań naukowych, udostępniania dokumentów archiwalnych oraz realizowania przedsięwzięć, służących budowaniu pamięci o historii KOP. Następnie, historię formacji KOP predstawił mjr SG dr Artur Ochał ekspert w Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie, historyk i autor książek oraz artykułów naukowych poświęconych formacjom granicznym i działaniom kontrwywiadu wojskowego w okresie II Rzeczypospolitej Polskiej.
Kolejnym punktem program była projekcja filmu „Ballada Kresowa Korpusu Ochrony Pogranicza” i pierwsza prezentacja portalu edukacyjnego IPN kop.ipn.gov.pl, który poświęcony jest historii Korpusu Ochrony Pogranicza, wzbogacony o tysiące zdjęć żołnierzy i ich rodzin. Wręczono róiwnież medale „Za Zasługi w Popularyzowaniu Tradycji Ochrony Polskich Granic”. Uroczystość zakończył piknik edukacyjny, podczas którego odbył się pokaz Musztry Paradnej Orkiestry Reprezentacyjnej i Kompani Reprezentacyjnej Straży Granicznej w historycznych mundurach KOP. Zaprezentowano sprzęt i wyposażenie Straży Granicznej i stoiska Instytutu Pamięci Narodowej i Narodowego Banku Polskiego. Delegacja udała się na grób żołnierzy KOP, obrońcy Tynnego, por. Jana Bołbota, który jest pochowany na cmentarzu przy ul. Lipowej w Lublinie.
***
Korpus Ochrony Pogranicza - formacja, której II Rzeczpospolita Polska zawdzięcza wiele. KOP istniał przez 15 lat. W ciągu tego czasu stał na straży wschodnich rubieży, przyczyniał się do rozwoju regionów kresowych, by na końcu dzielnie stanąć przeciw sowieckiej nawale. Dziś spadkobierczynią najlepszych tradycji Korpusu jest Straż Graniczna.
tekst: ks. ppłk SG Wiesław Kondraciuk, zdj.: M. Pietraszczyk (KGSG)
