W przeddzień Dnia Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej, 12 kwietnia 2023 r., w Sali Kolumnowej w Sejmie, odbyła się ogólnopolska konferencja naukowa pt. „Kapelani Katyńscy”. Rozpoczęło ją przemówienie Marszałek Sejmu RP Elżbiety Witek i prezesa Instytutu Pamięci Narodowej dr. Karola Nawrockiego. Została zaprezentowana publikacja Instytutu Pamięci Narodowej pt. Gdy nieme groby przemawiają… Archiwum Robla. O jej powstaniu i zawartości treściowej mówili współautorzy: dr hab. prof. UKW Danuta Jastrzębska-Golonka, dr Ewa Kowalska, prof. dr hab. Tadeusz Wolsza oraz Katarzyna Ziębik i dr Ewa Dulna – Rak z Wydawnictwa IPN.
Część wykładową rozpoczął prof. dr hab. Andrzej Nowak (Uniwersytet Jagielloński), który przedstawił politykę historyczną Rosji wobec Polski w okresie rządów Władimira Putina.
Dr hab. prof. UR Patryk Pleskot (Instytut Pamięci Narodowej/Uniwersytet Rzeszowski) mówił na temat portretu kapelanów zamordowanych przez NKWD w latach 1939–1940. Dr Ewa Kowalska (Instytut Pamięci Narodowej) wygłosiła referat pt. „Obywatele polscy, wyznawcy wielu religii w obozach specjalnych NKWD”.
Życie religijne w Kozielsku w świetle pamiętników, notatek i zapisków polskich oficerów z lat 1939–1940 przedstawiła dr hab. prof. UKW Danuta Jastrzębska-Golonka (Instytut Pamięci Narodowej/Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy).
Pierwszą część przed przerwą zakończył dr hab. Sławomir Kalbarczyk (Instytut Pamięci Narodowej) wykładem pt. „Duszpasterstwo i życie religijne w Armii Polskiej w ZSRS w latach 1941–1942”
Druga część konferencji rozpoczęła się wykładem dr. hab. prof. ASzWoj Dariusza Roguta (Instytut Pamięci Narodowej/Akademia Sztuki Wojennej w Warszawie) pt. „Duchowni katoliccy w sowieckich łagrach NKWD dla jeńców wojennych i internowanych w latach 1944–1947”. Następnie prof. dr hab. Józef Marecki (Akademia Ignatianum w Krakowie) przedstawił referat pt. „Ks. Leona Musielaka walka o prawdę historyczną”.
Osobą ks. Zdzisława Peszkowskiego zajął się dr hab. Witold Wasilewski (Instytut Pamięci Narodowej) przedstawiając referat pt. „Ks. Zdzisław Peszkowski w rzeczywistości komunizmu. Konfrontacja, prześladowanie i próba koegzystencji”.
Zaś prof. dr hab. Jan Żaryn (UKSW) ukazał ks. Stefana Niedzielaka jako strażnika pamięci o Katyniu w okresie PRL.
Trzeci blok zagadnień rozpoczął prof. dr hab. Tadeusz Wolsza (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy) przedstawiając osobę ks. Stanisława Jasińskiego jako delegata kardynała Adama Sapiehy w Katyniu w 1943 r.
tekst i zdjęcia: Ks. płk SG Zbigniew Kepa