Presja migracyjna dotyczy obcokrajowców z krajów o wysokim ryzyku migracyjnym, którzy w zorganizowanych grupach, często liczących kilkadziesiąt osób, próbują nielegalnie przekraczać granicę z Białorusi do Polski. Ich działania są dobrze zorganizowane i skoordynowane. Migranci ignorują wezwania do przestrzegania prawa. Zdarzają się również bezpośrednie ataki na polskich funkcjonariuszy i żołnierzy, w których używane są noże lub inne niebezpieczne narzędzia. Ta presja została sztucznie wywołana przez władze Białorusi, jako część działań hybrydowych mających na celu destabilizację Polski oraz innych krajów Unii Europejskiej.
Czasowy zakaz przebywania w strefie nadgranicznej gwarantuje bezpieczeństwo funkcjonariuszy Straży Granicznej, Policji oraz żołnierzy. Przedłużenie obowiązywania strefy buforowej ułatwi również prace związane z modernizacją zapory oraz ograniczy aktywność grup przemytniczych, co jest zgodne z międzynarodowymi zobowiązaniami Polski.
Spadła liczba prób nielegalnego przekroczenia granicy polsko-białoruskiej
Strefa buforowa sprawdza się. Po niemal 267 dniach jej funkcjonowania liczba prób nielegalnego przekroczenia granicy polsko-białoruskiej spadła o około 46 proc. Od 13 czerwca 2024 r. do 6 marca br. odnotowano ponad 12,7 tys. takich prób. W analogicznym okresie, przed wprowadzeniem strefy, było ich prawie 23,5 tys.
Zakaz przebywania na określonym obszarze w strefie nadgranicznej przyległej do granicy państwowej z Republiką Białorusi obowiązuje od 13 czerwca 2024 r. i dotyczy obszaru przylegającego do granicy polsko-białoruskiej. 10 września 2024 r. funkcjonowanie strefy buforowej na granicy z Białorusią zostało po raz pierwszy przedłużone na kolejne 90 dni. Obowiązywało od 11 września 2024 r. do 9 grudnia 2024 r. Aktualne rozporządzenie (przedłużone po raz drugi) zapewnia funkcjonowanie strefy od 10 grudnia 2024 r. do 9 marca br.
Zatrzymania za organizowanie i pomocnictwo w nielegalnej migracji
Strefa przyniosła konkretne, dobre rezultaty. Jest ona przede wszystkim wymierzona w przemytników ludzi, którzy podejmują osoby przerzucane przez granicę. Zapewnia ona nienaruszalność granicy, jak również bezpieczeństwo osobom postronnym czy funkcjonariuszom i żołnierzom.
W całym 2024 r. na terytorium całego kraju funkcjonariusze SG przedstawili zarzuty organizowania i pomocnictwa w nielegalnej migracji 597 osobom, m.in. z Ukrainy (280), Polski (87), Białorusi (50) i Gruzji (30). Wobec 155 osób zastosowano areszt tymczasowy.
Straż Graniczna wydała jak dotąd 395 zgód na przebywanie w strefie buforowej.
Bezpieczeństwo funkcjonariuszy i żołnierzy
Strefa objęta zakazem przebywania została rozszerzona i obejmuje długość granicy na odcinku 78,29 km, położonym w zasięgu terytorialnym Placówek Straży Granicznej w Michałowie, Narewce, Białowieży, Dubiczach Cerkiewnych oraz Czeremsze. Na odcinku 59,24 km obszar objęty zakazem to 200 m od linii granicy państwowej. Natomiast na odcinku 15,26 km położonym w rejonie rezerwatów przyrody strefa jest szersza i wynosi ok. 2 km, a na odcinku ok. 3,79 km jej szerokość w głąb kraju to ok. 4 km.
Wskazany wyżej rejon jest obszarem gęsto zalesionym, często podmokłym/bagiennym, gdzie prowadzenie działań poszukiwawczych jest znacznie utrudnione. Stwarza to bezpośrednie zagrożenie dla życia i zdrowia osób, które się tam dostały ze strony Republiki Białorusi oraz dla funkcjonariuszy i pracowników służb państwowych oraz żołnierzy Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, wykonujących zadania służbowe na granicy państwowej.
Należy również zaznaczyć, że w części tego rejonu (między znakami granicznymi 414 i 416) nie ma zabezpieczenia w postaci stałej bariery technicznej, a rozlewisko rzeki Narew – z powodu małej ilości opadów – jest łatwe do pokonania.
Źródło: MSWiA