Pobyt w strzeżonych ośrodkach zabezpiecza obecność cudzoziemców na potrzeby prowadzonych postępowań administracyjnych — ubieganie się o ochronę międzynarodową na terytorium Polski lub w celu wydania i wykonania decyzji o zobowiązaniu do powrotu. Cudzoziemcy są umieszczani w ośrodkach, gdy zachodzi ryzyko ucieczki lub gdy są to osoby, które mogą stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego Polski. W ośrodkach przebywają również cudzoziemcy, którzy nie mieli dokumentów tożsamości, w czasie pobytu potwierdzana jest ich tożsamość.
! Nigdy nie umieszcza się cudzoziemców w strzeżonym ośrodku, jeżeli mogłoby to spowodować niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia cudzoziemca, lub jeżeli jego stan psychofizyczny może wskazywać, że był on poddany przemocy.
***
Przyjmując cudzoziemca do ośrodka, funkcjonariusze Straży Granicznej przeprowadzają kontrolę osobistą. Wynika to z przepisów obowiązującego prawa, ale przede wszystkim podyktowane jest to względami bezpieczeństwa pozostałych cudzozienców umieszczonych w ośrodku, jak również personelu ośrodka.
Czynności kontrolne prowadzone są z poszanowaniem prawa cudzoziemca do intymności i godności osobistej, w sposób minimalizujący poczucie dyskomfortu.
***
Po przybyciu do strzeżonego ośrodka cudzoziemiec, w sposób kompleksowy jest zapoznawany z przysługującymi mu prawami i obowiązkami. Otrzymuje na piśmie, w języku dla niego zrozumiałym, pouczenie o przysługujących mu prawach i nałożonych na niego obowiązkach oraz zasadach pobytu w strzeżonym ośrodku.
***
Cudzoziemiec umieszczony w strzeżonym ośrodku ma m.in. prawo do:
‒ kontaktowania się z polskimi organami państwowymi, a także z przedstawicielstwem dyplomatycznym lub urzędem konsularnym państwa obcego;
‒ kontaktowania się z organizacjami pozarządowymi lub międzynarodowymi zajmującymi się udzielaniem cudzoziemcom pomocy, w tym pomocy prawnej;
‒ kontaktowania się i widzeń ze swoim pełnomocnikiem w warunkach nienaruszających prawado prywatności;
‒ korzystania z opieki medycznej i do pobytu w szpitalu lub podmiocie leczniczym wykonującym działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne, jeżeli stan jego zdrowia tego wymaga.
***
Dostęp cudzoziemców do lekarzy w tym lekarzy specjalistów jest nieograniczony. Do lekarzy specjalistów trafiają niezwłocznie po wskazaniach od lekarzy internistów, bez oczekiwania w kolejkach. W ośrodkach do dyspozycji cudzoziemców, oprócz lekarzy są pielęgniarki i ratownicy medyczni. W nagłych sytuacjach cudzoziemcy są przewożeni do szpitala.
Zgodnie z ustawą o cudzoziemcach cudzoziemca przyjętego do strzeżonego ośrodka poddaje się niezwłocznie badaniu lekarskiemu. Od grudnia 2016 r. poszerzono pakiet przeprowadzanych badań o dodatkowe badania lekarskie (RTG klatki piersiowej, badanie elektrokardiologiczne oraz badania laboratoryjne (morfologia, glukoza, HCV, HBS, HIV, WR, analiza moczu i test ciążowy w przypadku kobiet w wieku 18-45 lat.
Za jakość i organizację świadczonych usług medycznych odpowiadają Publiczne Zakłady Opieki Zdrowotnej (PZOZ) poszczególnych oddziałów Straży Granicznej. Realizacja usług przebiega w oparciu o personel PZOZ lub podmioty zewnętrzne na podstawie umowy cywilno-prawnej.
Personel ośrodka posiada wymagane kompetencje do przeprowadzania konsultacji psychologicznych na rzecz osób umieszczonych w ośrodku. W celu zapewnienia optymalnych warunków osobom umieszczonym w ośrodku w zakresie usług psychologicznych zatrudniani są dodatkowi psychologowie z zewnątrz.
Stan zdrowia cudzoziemców umieszczonych w ośrodkach, w tym również stan ich zdrowia psychicznego, podlega stałej kontroli.
Przykładowe wydatki na opiekę medycznę w jednym z ośrodków - w strzeżonym ośrodku w Białymstoku:
wydatki w ośrodku w 2022 r.:
- leki➡️ 79 498,19 zł
- opieka medyczna (lekarze, pielęgniarki, ratownicy medyczni) badania laboratoryjne,lekarze specjaliści, stomatolodzy ,psycholodzy zatrudnieni z zewnątrz ➡️ 765 956,67 zł
wydatki w ośrodku w 2021 r. (łącznie z filią w Czerwonym Borze-działała prawie rok).
- leki i suplementy diety ➡️ 79 498,19 zł
- opieka medyczna ➡️ 988 038,90 zł
***
Cudzoziemcy umieszczeni w ośrodkach mają prawo do:
‒ widzeń z osobami bliskimi;
‒ posiadania przedmiotów kultu religijnego, wykonywania praktyk religijnych i korzystania z posług religijnych oraz słuchania lub oglądania w pomieszczeniach mieszkalnych, lub w miejscu przebywania nabożeństw transmitowanych przez środki masowego przekazu, w sposób niezakłócający ustalonego porządku pobytu w strzeżonym ośrodku lub w areszcie dla cudzoziemców;
‒ otrzymywania paczek z odzieżą, obuwiem i innymi przedmiotami osobistego użytku oraz ze środkami opatrunkowymi i higienicznymi, a także z lekami, które mogą być przekazane za zgodą lekarza, po sprawdzeniu ich zawartości w obecności cudzoziemca;
‒ swobodnego poruszania się po obiektach strzeżonego ośrodka, z wyłączeniem części administracyjnych, w tym korzystania z infrastruktury ośrodków z uwzględnieniem infrastruktury zewnętrznej, dotyczy możliwości korzystania przez cudzoziemca z Internetu, świetlicy, biblioteki oraz dostępu do różnego rodzaju zajęć rekreacyjnych,
- korzystania z prywatnych telefonów komórkowych. Jeżeli nie mają telefonów, to może on zostać wypożyczony z ośrodka.
Cudzoziemcy mogą korzystać z przedsięwzięć kulturalnych, które są organizowane w ośrodkach z uwzględnieniem propozycji i sugestii samych cudzoziemców, co do formy spędzania wolnego czasu. Harmonogram takich zajęć jest przygotowany w systemie półrocznym.
***
Cudzoziemcy przebywający w ośrodkach mają zapewnione pełne wyżywienie, które przygotowywane jest na miejscu w ośrodku, bądź w formie cateringu. Posiłki w pełni uwzględniają zarówno dzienne wartości energetyczne dostosowane do potrzeb osób, oraz ich wymogi religijne i kulturowe.
Cudzoziemcy mają możliwość wybrania oprócz diety podstawowej, również dietę wegetariańską z jajkiem i rybą, wegańską lub lekkostrawną i cukrzycową (ze względu na zalecenia lekarskie), lub ze względu na stan zdrowia mają dietę indywidualną.
Cudzoziemcy mają również do dyspozycji zaplecza kulinarne,gdzie mogą sami przygotowywać posiłki z zakupionych im wcześniej zgodnie z ich oczekiwaniami produktów.
Przykładowe menu:
- w piątek 09.12 br. w ośrodku w Krośnie Odrzańskim na obiad⬇️
kotlet drobiowy, pierogi z truskawkami i śmietaną, zupa, jabłka
***
Miesięczny koszt utrzymania jednej osoby w ośrodkach dla cudzoziemców to kwota ok. 2 tys. zł (bez wynagrodzenia osób pełniących tam służby i zatrudnionych). Są ośrodki gdzie ta kwota sięga nawet 4,6 tys. zł.
Należy podkreślić, że nadzór nad legalnością i prawidłowością pobytu cudzoziemców w strzeżonych ośrodkach i aresztach dla cudzoziemców sprawuje sędzia penitencjarny sądu okręgowego, właściwego ze względu na miejsce położenia strzeżonego ośrodka lub aresztu dla cudzoziemców.
***
Zobaczcie jak wyglądają strzeżone ośrodki dla cudzoziemców, będące w dyspozycji SG:
Strzeżony Ośrodek dla Cudzoziemców w Lesznowoli - nowy budynek
Strzeżony Ośrodek dla Cudzoziemców w Lesznowoli
Strzeżony Ośrodek dla Cudzoziemców w Przemyślu
Strzeżony Ośrodek dla Cudzoziemców w Kętrzynie
Strzeżony Ośrodek dla Cudzoziemców w Białej Podlaskiej
Strzeżony Ośrodek dla Cudzoziemców w Białymstoku