Zatwierdzony dokument w znacznej części stanowi kontynuację zmian zapoczątkowanych przez realizację „Koncepcji funkcjonowania Straży Granicznej w latach 2009-2015”, a szczególnie przekształcenia formacji w wiodącą polską służbę migracyjną, odsunięcie infrastruktury od linii granicy wewnętrznej w głąb terytorium kraju oraz przystosowanie SG do realizacji zadań określonych przez warunki związane z włączeniem Polski do strefy Schengen.
Zgodnie z „Koncepcją” misją Straży Granicznej nadal jest zapewnienie wysokiego poziomu bezpieczeństwa granicy państwowej, stanowiącej granicę zewnętrzną PC UE, a także istotny udział w realizacji polityki migracyjnej państwa. Głównym celem działalności formacji w latach 2016-2022 będzie utrzymanie uzyskanej wcześniej wysokiej zdolności do zapewnienia bezpieczeństwa granicy państwowej oraz jej dalszy rozwój. Cel ten będzie realizowany poprzez: zapewnienie wysokiego poziomu ochrony odcinków granicy zewnętrznej UE, rozszerzenie zadań i uprawnień Straży Granicznej w systemie zarządzania migracjami; utrzymanie wysokiej skuteczności zwalczania przestępczości transgranicznej oraz rozwijanie i intensyfikowanie współdziałania z podmiotami krajowymi
i zewnętrznymi.
Dokument podejmuje też kwestie wynikające z rozwoju sytuacji międzynarodowej, w tym zagrożeń, które pojawiły się w bliskim otoczeniu Polski. Proponuje między innymi działania zmierzające do rozszerzenia zdolności obronnych formacji oraz rozbudowania w tym zakresie współdziałania z Siłami Zbrojnymi RP. Działania te realizują założenia Strategii Bezpieczeństwa Narodowego RP z 2014 r.
„Koncepcja” wskazuje także jakie środki i narzędzia niezbędne są do realizacji założonych celów, a przede wszystkim zwraca uwagę na konieczność zapewnienia adekwatnego potencjału ludzkiego i technicznego, umożliwiającego sprostanie wyzwaniom pojawiającym się zarówno na granicy RP, jak i pozostałych Państw Członkowskich UE.
Ze względu na dynamikę zmian sytuacji zewnętrznej Polski i związanych z tym zagrożeń, a także długi, siedmioletni okres obowiązywania, nowa „Koncepcja” ma charakter otwarty i zakłada coroczną ewaluację i aktualizację umożliwiające stałe dostosowywanie formacji do zmieniających się warunków działania.