W związku z uruchomieniem systemu na Ukrainie i Białorusi we wszystkich placówkach dyplomatycznych państw członkowskich, mających siedzibę w ww. krajach, będą wydawane wizy Schengen z rejestracją danych alfanumerycznych i identyfikatorów biometrycznych w systemie VIS (fotografia osoby ubiegającej się o wizę oraz odciski 10 palców). 14 września 2015 r planowane jest uruchomienie systemu VIS w Federacji Rosyjskiej.
Uruchomienie systemu VIS w państwach sąsiadujących będzie miało znaczący wpływ na liczbę czynności kontrolnych realizowanych przez funkcjonariuszy SG w stosunku do tej kategorii podróżnych przekraczających granicę państwową. W przypadku odprawy granicznej przy wjeździe obywateli państw trzecich posiadających wizę Schengen zarejestrowaną w systemie VIS, funkcjonariusze Straży Granicznej będą obligatoryjnie dokonywać weryfikacji tożsamości posiadacza wizy oraz jej autentyczności, poprzez sprawdzenie w Wizowym Systemie Informacyjnym, łącznie z pobraniem i weryfikacją odcisków palców wyłącznie posiadacza wizy Schengen (nie dotyczy obywateli państw trzecich posiadających inne dokumenty pobytowe, takich jak m.in. wizy krajowe, karty pobytu i zezwolenia mrg). Jeżeli podczas kontroli granicznej na kierunku wjazdowym do Polski cudzoziemiec, którego dane zarejestrowane zostały w systemie VIS, odmówi poddania się procedurze pobrania odcisków palców, nie będzie mu udzielana zgoda na przekroczenie granicy państwowej. Przy wyjeździe z Polski i podczas działań wewnątrz kraju sprawdzenia takie przeprowadzane są fakultatywnie.
***
System VIS uruchomiony został jednocześnie w całej Europie 11 października 2011 roku. W Polsce dostęp do systemu uzyskało 16 instytucji, w tym Straż Graniczna. Następnie system zaczął być sukcesywnie wdrażany w stosunku do poszczególnych krajów trzecich, zależnie od oceny zagrożeń związanych z migracją obywateli tych państw na terytorium UE. Z chwilą wdrożenia systemu VIS wobec obywateli danego państwa obsługujące ich placówki konsularne państw UE zostają wyposażone w urządzenia umożliwiające wprowadzanie danych do systemu.
System VIS oparty jest na scentralizowanym systemie informatycznym, składającym się z: Centralnego Wizowego Systemu Informacyjnego (CS-VIS), interfejsów krajowych (NI-VIS), znajdujących się w każdym państwie członkowskim, oraz infrastruktury komunikacyjnej między Centralnym Wizowym Systemem Informacyjnym a interfejsami krajowymi. Polskim interfejsem krajowym VIS zarządza Komendant Główny Policji.
W systemie rejestrowane są dane osoby ubiegającej się o wizę wraz z fotografią i odciskami palców, informacje o wnioskowanej wizie, a także wcześniejszych i równoległych postępowaniach wizowych (także tych, które zakończyły się wynikiem negatywnym) oraz wcześniej wydanych wizach, zarówno przedłużonych, jak i cofniętych. Każdy plik danych dotyczących wniosku przechowywany jest w VIS maksymalnie przez pięć lat.
Wprowadzenie Wizowego Systemu Informacyjnego (VIS) miało na celu usprawnienie wdrażania wspólnej polityki wizowej, współpracy konsularnej i konsultacji pomiędzy centralnymi organami wizowymi poprzez wymianę informacji o wnioskach wizowych i związanych z nimi decyzjach, a także o osobach ubiegających się o wydanie wizy. System umożliwia uproszczenie procedury składania wniosków wizowych i usprawnienie prowadzonych odpraw w przejściach granicznych na granicach zewnętrznych UE i podejmowanych działaniach kontrolnych na terytorium państw członkowskich, a jednocześnie zapobiega „handlowi wizami” i pomaga w walce z nadużyciami oraz przy identyfikacji osób, które mogą nie spełniać warunków wjazdu, pobytu lub zamieszkania na terytorium państw członkowskich lub przestały je spełniać. Ponadto przyczynić się do zapobiegania zagrożeniom bezpieczeństwa wewnętrznego i porządku publicznego każdego z państw członkowskich. Usprawnia również stosowanie procedur dotyczących ustalenia państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej (Dublin III).
W szczególnych przypadkach, w celu przeciwdziałania, zwalczania i wykrywania przestępstw kryminalnych i działań terrorystycznych, z danych zgromadzonych w VIS mogą korzystać krajowe służby policyjne i Europol oraz inne odpowiednie służby, w tym również Straż Graniczna.