Od 2005 roku Straż Graniczna jest partnerem Międzynarodowej Organizacji do Spraw Migracji (IOM) w Warszawie realizującej program „Pomocy w dobrowolnym powrocie z Polski”. Program ten realizowany jest przez Straż Graniczną w oparciu o Ustawę z dnia 12 grudnia 2013 roku o cudzoziemcach oraz Porozumienie między Ministrem Spraw Wewnętrznych i Administracji Rzeczypospolitej Polskiej a Międzynarodową Organizacją do Spraw Migracji (IOM) w sprawie współpracy w zakresie dobrowolnych powrotów cudzoziemców opuszczających Rzeczypospolitej Polskiej, sporządzonym dnia 12 lipca 2005 roku w Warszawie.
Dobrowolny powrót jest alternatywą dla przymusowych powrotów cudzoziemców nielegalnie przebywających na terytorium Polski. Program "Pomocy w dobrowolnym powrocie z Polski" zapewnia cudzoziemcowi bezpieczny, humanitarny powrót do jego kraju pochodzenia a co najistotniejsze, powrót taki wiąże się z uniknięciem piętna deportacji jak również zwiększa szansę na trwały powrót, ograniczając prawdopodobieństwo ponownej nieregularnej migracji.
Straż Graniczna przywiązuje uwagę do informowania potencjalnych beneficjentów o programie oraz możliwości skorzystania z pomocy w dobrowolnym powrocie oraz rozpowszechniania wśród cudzoziemców informacji na temat możliwości skorzystania przez cudzoziemców z programu "Pomocy w dobrowolnym powrocie z Polski". Ponadto Straż Graniczna zapewnienia zainteresowanym cudzoziemcom dostęp do wniosków o udzielenie pomocy w powrocie i deklaracji dobrowolnego powrotu jak również kierowanie ich do biura Międzynarodowej Organizacji do Spraw Migracji (IOM) w Warszawie.
Procedura dobrowolnego powrotu rozpoczyna się w chwili złożenia przez cudzoziemca aplikacji, w której deklaruje chęć skorzystania z programu dobrowolnego powrotu. Deklaracje składane są przez cudzoziemców za pośrednictwem Straży Granicznej, Urzędu do Spraw Cudzoziemców jak również poprzez stronę internetową IOM, info-kiosku bądź bezpośrednio w biurze IOM w Warszawie. Zorganizowanie przez Międzynarodową Organizację do Spraw Migracji (IOM) dobrowolnego powrotu cudzoziemcowi obejmuje: indywidualne doradztwo w zakresie dobrowolnego powrotu, polegające również na dostarczeniu osobie zainteresowanej informacji dotyczącej jego sytuacji prawnej w Polsce, programu dobrowolnych powrotów oraz sytuacji w kraju pochodzenia, pomoc w uzyskaniu dokumentów podróży w przypadku ich braku, pomoc w przeprowadzeniu badań lekarskich w szczególnych przypadkach, w celu stwierdzenia przez lekarza, czy nie istnieją zdrowotne przeciwwskazania do odbycia podróży przez beneficjenta, zakup biletów do miejsca docelowego w kraju pochodzenia, organizacja transportu do dworca kolejowego lub portu lotniczego, asysta przy wyjeździe, pomoc w miejscach tranzytowych.
W Zarządzie do Spraw Cudzoziemców Komendy Głównej Straży Granicznej funkcjonuje Wydział III Organizacji Dobrowolnych Powrotów i Postępowań Dublińskich, który podejmuje czynności związane z realizacją, nadzorem oraz monitoringiem w zakresie pomocy cudzoziemcom w dobrowolnym powrocie z Polski.
Kontakt do IOM:
IOM POLSKA
ul. Wiejska 12, 00-490 Warszawa
tel. 22 62 38 188,
kom. 666 343 466