Straż Graniczna Komenda Główna Straży Granicznej Epidemia koronawirusa – zasady wjazdu i pobytu na terytorium RP oraz specjalne rozwiązania dla cudzoziemców - COVID Epidemia koronawirusa – szczególne zasady wjazdu i pobytu na terytorium RP -

Warunki wjazdu na terytorium Polski

Obecnie granicę zewnętrzna na kierunku wjazdowym do Polski mogą przekraczać tylko określone w §3 ust. 2 rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie czasowego zawieszenia lub ograniczenia ruchu granicznego na określonych przejściach granicznych  kategorie podróżnych:

1. obywatele RP;
2. cudzoziemcy, którzy są małżonkami lub dziećmi obywateli RP albo pozostają pod stałą opieką;
3. cudzoziemcy posiadający Kartę Polaka;
4. członkowie misji dyplomatycznych, urzędów konsularnych i przedstawiciele organizacji międzynarodowych oraz członkowie ich rodzin, a także inne osoby przekraczające granicę Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie paszportu dyplomatycznego;
5. cudzoziemcy posiadający prawo stałego lub czasowego pobytu na terytorium RP, tj.:
   • osoby posiadające kartę pobytu wydaną ze względu na:
     1. zezwolenie na pobyt czasowy,
     2. zezwolenie na pobyt stały,
     3. zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE,
     4. zgodę na pobyt ze względów humanitarnych,
     5. status uchodźcy,
     6. udzielenie ochrony uzupełniającej,
   • osoby posiadające:
     1. zaświadczenie o zarejestrowaniu pobytu obywatela UE,
     2. prawo stałego pobytu obywatela UE,
     3. zgodę na pobyt członka rodziny obywatela UE,
     4. zgodę na pobyt stały członka rodziny obywatela UE;
6. cudzoziemcy posiadający prawo do pracy na terytorium RP, którzy jednocześnie realizują/wykonują pracę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub podczas kontroli granicznej przedstawiają dokumenty, z których wynika, że podjęcie przez nich pracy rozpocznie się niezwłocznie po przekroczeniu granicy.

Cudzoziemcy należący do tej kategorii osób powinni podczas kontroli granicznej przedstawić dokumenty potwierdzające że cudzoziemiec aktualnie posiada dostęp do krajowego rynku pracy oraz, że aktualnie korzysta z tego dostępu tzn. wykonuje pracę w Polsce albo prowadzi działalność gospodarczą na terenie naszego kraju. W zależności od kategorii cudzoziemca, będą to następujące rodzaje dokumentów:

• w przypadku obywateli państw trzecich, od których wymagane jest posiadanie zezwolenia na pracę -  zezwolenie na pracę, zezwolenie na pracę sezonową, zaświadczenie o wpisie do ewidencji w sprawie pracy sezonowej, oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium RP albo zezwolenie należące do kategorii zezwoleń jednolitych jak np. zezwolenie na pobyt czasowy i pracę;
• w przypadku cudzoziemców uprawnionych do wykonywania pracy na tych samych zasadach co obywatele polscy - są to m.in. cudzoziemcy określeni z art. 87 ust. 1 pkt 1 – 11 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (jak np. obywatele Unii Europejskiej)– np. umowy o pracę, umowy cywilnoprawne potwierdzające aktualność realizacji współpracy z podmiotem;
• w przypadku gdy cudzoziemcy wykonują pracę na terytorium RP na zasadach oddelegowania – powinny to być dokumenty potwierdzające fakt delegowania na terytorium Polski, ze wskazaniem konkretnego podmiotu, do którego zostali skierowani;
• w przypadku cudzoziemców zwolnionych z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę – dokumenty, będące podstawą tego zwolnienia, w tym umowy potwierdzające wykonywanie pracy;
• w przypadku cudzoziemców prowadzących działalność gospodarczą na terytorium Polski lub pełniących funkcję w zarządzie osoby prawnej – np. wyciąg z KRS lub umowa spółki.

Straż Graniczna uznaje zaświadczenia o wpisie wniosku do ewidencji wniosków w sprawie pracy sezonowej lub oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi w formie dokumentu elektronicznego, wydruku takiego dokumentu lub skanu oryginału wydanego w wersji papierowej.

Możliwość wjazdu cudzoziemców z prawem do pracy na terytorium RP dotyczy również osób, które przekraczają granicę państwową wcześniej – przed momentem rozpoczęcia pracy określonym w dokumencie na wykonywanie pracy, w zw. z koniecznością realizacji obowiązku odbycia kwarantanny.

7. cudzoziemcy, którzy prowadzą środek transportu służący do przewozu osób lub towarów, a ich przejazd następuje w ramach czynności zawodowych polegających na transporcie towarów lub przewozie osób;
8. kierowcy wykonujący przewóz drogowy w ramach międzynarodowego transportu drogowego lub międzynarodowego transportu kombinowanego w rozumieniu odpowiednio art. 4 pkt 2 i 14 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2019 r. poz. 2140 oraz z 2020 r. poz. 875) podróżujący tranzytem przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej innymi środkami transportu niż pojazd, którym jest wykonywany transport drogowy:
   • w celu odbioru odpoczynku, o którym mowa w rozporządzeniu (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz zmieniającym rozporządzenie Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również uchylającym rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85 (Dz. Urz. UE L 102 z 11.04.2006, str. 1, z późn. zm.2) ), na terytorium kraju pobytu,
   • po odebraniu za granicą odpoczynku, o którym mowa w rozporządzeniu wymienionym w lit. a, oraz po przerwie w świadczeniu pracy w okolicznościach wskazanych w art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (Dz. U. z 2019 r. poz. 1412);
9. obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej, państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz ich małżonkowie i dzieci;
10. cudzoziemcy posiadający zezwolenie na pobyt stały lub zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, na terytorium innych państw członkowskich Unii Europejskiej, państwa członkowskiego Europej-skiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, Konfederacji Szwajcarskiej lub Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz ich małżonkowie i dzieci, w celu przejazdu przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, do miejsca zamieszkania lub pobytu
11. uczniowie pobierający naukę w Rzeczypospolitej Polskiej, po udokumentowaniu funkcjonariuszowi Straży Granicznej pobierania nauki w Rzeczypospolitej Polskiej, oraz ich opiekunowie, którzy przekraczają granicę wraz z uczniami w celu umożliwienia tej nauki

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe status ucznia (słuchacza – bowiem zgodnie z art. 4 pkt 20 ww. ustawy uczniem jest również słuchacz i wychowanek) posiadają osoby uczące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w publicznych lub niepublicznych szkołach:

- podstawowych i ponadpodstawowych dla dzieci i młodzieży (tj. ośmioletniej szkole podstawowej lub szkole ponadpodstawowej – czyli czteroletnim liceum ogólnokształcącym, pięcioletnim technikum, trzyletniej szkole branżowej, szkole I stopnia, trzyletniej szkole specjalnej przysposabiającej do pracy),

- branżowych szkołach II stopnia i szkołach policealnych (tj. dwuletniej branżowej szkole II stopnia, szkole policealnej dla osób posiadających wykształcenie średnie lub wykształcenie średnie branżowe o okresie nauczania nie dłuższym niż 2,5 roku)

- dla dorosłych (szkoły podstawowej i liceum ogólnokształcącego, w której stosuje się odrębną organizację kształcenia i do której są przyjmowane osoby pełnoletnie).

Dodatkowo status ucznia przypisany jest również do słuchaczy kwalifikacyjnego kursu zawodowego - jest to forma pozaszkolnego kształcenia dorosłych. Przeznaczona dla wszystkich osób, które ukończyły 18 rok życia i ukończyły gimnazjum lub 8-letnią szkołę podstawową. Kształcenie na kwalifikacyjnym kursie zawodowym odbywa się w oparciu o program nauczania w danym zawodzie i przygotowuje do egzaminu zawodowego

12. studenci, uczestnicy studiów podyplomowych, kształcenia specjalistycznego i innych form kształcenia, a także doktoranci kształcący się w Rzeczypospolitej Polskiej, po udokumentowaniu funkcjonariuszowi Straży Granicznej kształcenia się w Rzeczypospolitej Polskiej;

Uczestnicy kształcenia specjalistycznego to uczestnicy kolegiów, w których kształcenie specjalistyczne trwa nie krócej niż 3 semestry i umożliwia uzyskanie kwalifikacji pełnej na poziomie 5. Polskiej Ramy Kwalifikacji (na 5. poziomie kwalifikacji uzyskuje się dyplom ukończenia kolegium nauczycielskiego, dyplom ukończenia nauczycielskiego kolegium języków obcych, dyplom ukończenia kolegium pracowników służb społecznych);

Uczestnicy innych form szkolenia określony w ustawie z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce odnosi się wyłącznie do kształcenia w systemie szkolnictwa wyższego będą to np. studenci studiów niestacjonarnych, w tym studiów prowadzonych on-line, uczestnicy kursów przygotowawczych do podjęcia studiów w j. polskim, kursy językowe prowadzone przez uczelnie. Termin ten odnosi się wyłącznie do kształcenia w systemie szkolnictwa wyższego.

13. naukowcy prowadzący badania naukowe lub prace rozwojowe w Rzeczypospolitej Polskiej, po udokumentowaniu funkcjonariuszowi Straży Granicznej prowadzenia badań naukowych lub prac rozwojowych
    w Rzeczypospolitej Polskiej; Będą to specjaliści z określonej dziedziny nauki zatrudnieni na stanowisku naukowym na uczelni, w szkole wyższej lub instytucie naukowym, badawczym, którzy prowadzą prace badawcze polegające na wykonywaniu badań nad wybranymi zagadnieniami.
14. cudzoziemcy odbywający podróż statkiem powietrznym w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze (Dz. U. z 2019 r. poz. 1580 i 1495 oraz z 2020 r. poz. 284 i 1378) wykonującym lot międzynarodowy, którzy:

a) są obywatelami: Gruzji, Japonii, Kanady, Nowej Zelandii, Królestwa Tajlandii, Republiki Korei, Republiki Tunezyjskiej, Związku Australijskiego, Państwa Izrael lub

b) posiadają prawo pobytu na terytorium państw, o których mowa w lit. a

 - wjazd tych osób na terytorium RP realizowany jest w oparciu o weryfikację warunków wjazdu i pobytu zawartych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i rady (UE) 2016/399 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie unijnego kodeksu zasad regulujących przepływ osób przez granice (Kodeks graniczny Schengen) lub w ustawie z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach.

15. osoby przekraczające granicę Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy krajowej w celu repatriacji lub wizy w celu przybycia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jako członek najbliższej rodziny repatrianta;
16. cudzoziemcy, których przyjazd następuje w związku z udziałem, w charakterze zawodnika, członka sztabu szkoleniowego, lekarza, fizjoterapeuty lub sędziego, w międzynarodowych zawodach sportowych organizowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez międzynarodową federację sportową działającą w sporcie olimpijskim lub paraolimpijskim lub inną uznaną przez Międzynarodowy Komitet Olimpijski albo organizowanych przez międzynarodową organizację sportową o zasięgu kontynentalnym należącą do takiej federacji lub polski związek sportowy, a także akredytowani dziennikarze, po udokumentowaniu funkcjonariuszowi Straży Granicznej faktu odbywania się zawodów, terminu oraz charakteru uczestnictwa stosownym pismem wystawionym przez organizatora zawodów lub poświadczonym przez właściwy w danym sporcie polski związek sportowy.
17. (od 26.08.2020) cudzoziemcy przekraczający granicę Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy wydanej w celu przyjazdu ze względów humanitarnych, z uwagi na interes państwa lub zobowiązania międzynarodowe.
18. (od 22.09.2020) obywatele Republiki Białorusi ;
19. rybacy w rozumieniu art. 2 pkt 9 ustawy z dnia 11 września 2019 r. o pracy na statkach rybackich (Dz. U. poz. 2197) lub marynarze w rozumieniu art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o pracy na morzu (Dz. U. z 2020 r. poz. 1353), zwanej dalej "ustawą o pracy na morzu", w tym marynarze zatrudnieni na zasadach określonych w art. 46 lub art. 108 ustawy o pracy na morzu, a także: 

a) marynarze lub rybacy udający się do portu, również innym niż statek środkiem transportu, celem podjęcia zatrudnienia na statku, lub powracający do miejsca zamieszkania, również innym niż statek środkiem transportu, po zakończeniu zatrudnienia na statku - także tranzytem przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

b) osoby wykonujące pracę lub świadczące usługi na statkach lub morskich platformach wydobywczych i wiertniczych, w oparciu o inny stosunek niż marynarska umowa o pracę;

20. cudzoziemcy, którzy uzyskali wizę w celu udziału w programie Poland. Business Harbour.".
21. przedsiębiorcy zagraniczni oraz przedstawiciele zagranicznych podmiotów gospodarczych przekraczający granicę Rzeczypospolitej Polskiej w celach gospodarczych, którzy ze względu na uzasadniony zamiar oraz cel przyjazdu zostali notyfikowani przez akredytowaną w Rzeczypospolitej Polskiej placówkę dyplomatyczną danego państwa i uzyskali pisemną zgodę ministra właściwego do spraw zagranicznych na taki przyjazd.
22. obywatele Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz ich małżonkowie i dzieci

Osoby które nie spełniają przynajmniej jednego z powyższych warunków nie mają obecnie prawa wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W szczególnie uzasadnionych przypadkach (głównie podyktowanych względami humanitarnymi), komendant Placówki Straży Granicznej, po uzyskaniu zgody Komendanta Głównego Straży Granicznej, może zezwolić cudzoziemcom, którzy nie spełniają wymogów na wjazd określonych w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie czasowego zawieszenia lub ograniczenia ruchu granicznego na określonych przejściach granicznych, na wjazd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. 

Decyzję o zezwoleniu na wjazd podejmuje każdorazowo komendant placówki Straży Granicznej w trakcie odprawy granicznej, po dokonaniu niezbędnych czynności kontrolno-weryfikacyjnych, w szczególności po weryfikacji przedstawionej przez cudzoziemca dokumentacji.

Oznacza to, że cudzoziemiec nie ma możliwości wnioskować o takie zezwolenie wcześniej.

Specjalne rozwiązania dla cudzoziemców

- Przedłużenie pobytu w ramach ruchu bezwizowego, na podstawie wiz oraz dokumentów pobytowych wydanych przez inne państwa obszaru Schengen

Przepisy ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID -19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych wprowadziły szereg szczególnych rozwiązań prawnych mających na celu m.in. uporządkowanie problemów związanych m.in. z legalnością pobytu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej po ogłoszeniu stanu zagrożenia epidemicznego. Wspomniane rozwiązania obejmują:

• przedłużenie z mocy prawa upływających w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii okresów ważności zezwoleń na pobyt czasowy – do 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni (art. 15zd ust. 3 ustawy specjalnej);
• przedłużenie z mocy prawa okresów pobytu i okresów ważności wiz krajowych w przypadkach, gdy ostatni dzień okresu pobytu na podstawie takich wiz wypadałby w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii – do 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni (art. 15zd ust. 1 ustawy specjalnej); Posiadacze wiz krajowych zachowują prawo do przekraczania granicy państwowej  oraz pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej  w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, a także przez okres 30 dni po odwołaniu tego ze stanów, który będzie obowiązywał jako ostatni.
• uznanie za legalny z mocy prawa pobytu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w przypadkach, gdy w dniu, od którego po raz pierwszy ogłoszono stan zagrożenia epidemicznego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, przebywali oni na tym terytorium na podstawie krótkoterminowych tytułów pobytowych, tj.:
  1. w ramach ruchu bezwizowego,
  2. na podstawie wiz Schengen wydanych przez organy polskie,
  3. wiz Schengen lub wiz długoterminowych wydanych przez inne państwa obszaru Schengen,
  4. dokumentów pobytowych wydanych przez inne państwa obszaru Schengen,
  5. wiz długoterminowych lub dokumentów pobytowych wydanych przez państwa członkowskie Unii Europejskiej, które nie są państwami obszaru Schengen (gdy zgodnie z prawem Unii Europejskiej takie wizy lub dokumenty uprawniają do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

- od dnia następującego po ostatnim dniu legalnego pobytu wynikającego z tych tytułów do upływu 30. dnia następującego po dniu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, w zależności od tego, który obowiązywał jako ostatni (art. 15z1 ust. 1 ustawy specjalnej).

Powyższy przepis (art. 15z1) wywiera skutek jedynie wobec ww. dokumentów, których posiadacze przebywali na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w dniu, w którym po raz pierwszy ogłoszono stan zagrożenia epidemicznego w zw. z zakażeniem wirusem SARS-CiV-2 i nie jest on równoznaczny z przedłużeniem którejkolwiek z ww. wiz czy dokumentów czy przedłużeniem dopuszczalnego pobytu w ramach ruchu bezwizowego.

Skorzystanie z tej podstawy prawnej pobytu na terytorium nie jest w żadnym wypadku uzależniona od składania jakichkolwiek wniosków, wydawania zezwoleń czy dokumentów a dla zaistnienia tego skutku nie jest wydawana żadna decyzja administracyjna. Nie ma potrzeby uzyskiwania przedłużenia wizy w trybie przepisów ustawy o cudzoziemcach.

- Przedłużenie pobytu na podstawie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy, zezwolenia na pracę, kart pobytu oraz inne

• przedłużenie z mocy prawa okresów ważności zezwoleń na pracę i zezwoleń na pracę sezonową oraz okresów dopuszczalnej pracy na podstawie oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, wpisanych do ewidencji oświadczeń – do 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni (art. 15zzq ustawy specjalnej);
• umożliwienie zmiany warunków wykonywania przez cudzoziemców pracy określonych w zezwoleniach na pracę, zezwoleniach na pracę sezonową, oświadczeniach o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, wpisanych do ewidencji oświadczeń, zezwoleniach na pobyt czasowy i pracę, zezwoleniach na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji, zezwoleniach na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa lub zezwoleniach na pobyt czasowy w celu mobilności długoterminowej pracownika kadry kierowniczej, specjalisty lub pracownika odbywającego staż, w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa, jak również w dokumentach załączonych do zawiadomienia o zamiarze korzystania z mobilności krótkoterminowej pracownika kadry kierowniczej, specjalisty lub pracownika odbywającego staż, w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa – jeżeli ta zmiana stanowi wynik skorzystania przez podmiot powierzający wykonywanie pracy (względnie przez jednostkę przyjmującą mającą siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej) z poszczególnych uprawnień mających na celu ochronę miejsc pracy w warunkach kryzysowych oraz przeciwdziałanie rozprzestrzeniania się wirusa SARS-CoV-2, uregulowanych w art. 3, art. 15g ust. 8, art. 15x ust. 1 oraz art. 15zf ust. 1 ustawy specjalnej (art. 15z5 ustawy specjalnej);
• umożliwienie dostępu do pracy sezonowej w rozumieniu art. 88 ust. 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1482 z późn. zm.) dla cudzoziemców, którzy w okresie następującym po dniu 13 marca 2020 r. posiadali dostęp do polskiego rynku pracy na podstawie zezwolenia na pracę, zezwolenia na pracę sezonową, przedłużenia zezwolenia na pracę, przedłużenia zezwolenia na pracę sezonową lub oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, wpisanego do ewidencji oświadczeń – w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii oraz w okresu 30 dni następujących bezpośrednio po odwołaniu ostatniego ze stanów;
• przedłużenie z mocy prawa wypadających w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii okresów ważności kart pobytu – do 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni (art. 15z2 ust. 1 ustawy specjalnej); Cudzoziemiec ma prawo do posługiwania się posiadanym dokumentem jako ważnym pomimo upływu określonej w nim daty końcowej okresu ważności. Oznacza to ,iż   posiadacze  takich dokumentów  zachowują prawo do przekraczania granicy państwowej.
• przedłużenie z mocy prawa wypadających w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii okresów ważności polskich dokumentów tożsamości cudzoziemca oraz dokumentów potwierdzających posiadanie zgody na pobyt tolerowany o nazwie "zgoda na pobyt tolerowany" – do 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni (art. 15z6 ust. 3 i 5 ustawy specjalnej);
•  przedłużenie z mocy prawa wypadających w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii okresów ważności dokumentów wydawanych na czas określony obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej, państw Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz członkom ich rodzin, którzy z nimi przebywają lub do nich dołączają, tj. dokumentów potwierdzających prawo stałego pobytu, kart pobytu członka rodziny obywatela UE oraz kart stałego pobytu członka rodziny obywatela UE – do 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni (art. 15z6 ust. 1 ustawy specjalnej);
• przedłużenie z mocy prawa wypadających w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii terminów na złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE, o przedłużenie wizy lub o przedłużenie pobytu w ramach ruchu bezwizowego – do 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni (art. 15z ustawy specjalnej);
• przedłużenie z mocy prawa wypadających w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii terminów opuszczenia terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wynikających z art. 299 ust. 6 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2020 r., poz. 35) – do 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni (art. 15zzza ustawy specjalnej);
• przedłużenie z mocy prawa wypadających w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii terminów dobrowolnego powrotu określonych w decyzjach o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu – do dnia 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni (art. 15zzzb ustawy specjalnej);
• przedłużenie z mocy prawa wypadających w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii okresów ważności tymczasowych zaświadczeń tożsamości cudzoziemca (TZTC) – do 30. dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni (art. 15z3 ust. 1 ustawy specjalnej).

Kto jest zwolniony z kwarantanny po przekroczeniu granicy zewnętrznej UE?

Kwarantanny, po przekroczeniu zewnętrznej granicy UE w ramach wykonywania czynności zawodowych, nie muszą odbywać:

1. załogi statków powietrznych,
2. rybacy w rozumieniu art. 2 pkt 9 ustawy z dnia 11 września 2019 r. o pracy na statkach rybackich (Dz. U. poz. 2197) lub marynarze w rozumieniu art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o pracy na morzu (Dz. U. z 2020 r. poz. 1353), zwanej dalej "ustawą o pracy na morzu", w tym marynarze zatrudnieni na zasadach określonych w art. 46 lub art. 108 ustawy o pracy na morzu, a także: 

a) marynarze lub rybacy udający się do portu, również innym niż statek środkiem transportu, celem podjęcia zatrudnienia na statku, lub powracający do miejsca zamieszkania, również innym niż statek środkiem transportu, po zakończeniu zatrudnienia na statku - także tranzytem przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

b) osoby wykonujące pracę lub świadczące usługi na statkach lub morskich platformach wydobywczych i wiertniczych, w oparciu o inny stosunek niż marynarska umowa o pracę;

3. osoby wykonujące pracę lub świadczące usługi w na statkach lub morskich platformach wydobywczych i wiertniczych,
4. osoby wykonujące w Polsce lub państwie sąsiadującym prace związane z przygotowaniem lub realizacją inwestycji w zakresie terminalu w rozumieniu ustawy o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu, strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych w rozumieniu ustawy o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych lub strategicznych inwestycji w sektorze naftowym w rozumieniu ustawy o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w sektorze naftowym,
5. kierowcy wykonujący przewóz drogowy w ramach międzynarodowego transportu drogowego lub międzynarodowego transportu kombinowanego w rozumieniu przepisów ustawy o transporcie drogowym https://www.gov.pl/web/infrastruktura/zasady-przewozu-osob-w-publicznym-transporcie-zbiorowym-oraz-zwolnienia-z-obowiazku-kwarantanny-kierowcow-zawodowych-w-transporcie-miedzynarodowym
6. obsady pociągów oraz inni pracownicy niezbędni do wykonywania usług przewozu towarowego w ramach międzynarodowego transportu kolejowego, wykonujących czynności zawodowe w Polsce  lub państwie sąsiadującym, na podstawie listy stanowiącej wykaz tych osób przekazanej przez przewoźnika,
7. kierowcy wykonujący przewóz drogowy pojazdami samochodowymi lub zespołami pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony w transporcie drogowym rzeczy oraz niezarobkowym przewozie drogowym rzeczy,
8. kierowcy wykonujący przewóz drogowy pojazdami przeznaczonymi do przewozu powyżej 7 i nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą w zarobkowym międzynarodowym transporcie drogowym osób;
9. osoby wykonujące zawód medyczny w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2020 r. poz. 295, 567 i 1493), które uzyskały kwalifikacje do wykonywania danego zawodu poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i przekraczają tę granicę w celu udzielania świadczeń zdrowotnych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Osoby te obowiązane są udokumentować funkcjonariuszowi Straży Granicznej udzielanie świadczeń zdrowotnych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zaświadczeniem wystawionym przez podmiot wykonujący działalność leczniczą albo decyzją ministra właściwego do spraw zdrowia wyrażającą zgodę na wykonywanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zawodu medycznego.

Ponadto z kwarantanny, po przekroczeniu granicy Polski, zwolnieni są:

10. uczniowie pobierający naukę w Rzeczypospolitej Polskiej lub w państwie sąsiadującym i ich opiekunów, którzy przekraczają granicę wraz z uczniami w celu umożliwienia tej nauki
11. dzieci objęte wychowaniem przedszkolnym w Rzeczypospolitej Polskiej lub w państwie sąsiadującym i ich opiekunów, którzy przekraczają granicę wraz z dziećmi w celu ich objęcia tym wychowaniem
12. studenci, uczestnicy studiów podyplomowych oraz kształcenia specjalistycznego i innych form kształcenia, a także doktoranci kształcący się w Polsce lub w państwie sąsiadującym
13. osoby prowadzące działalność naukową w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2020 r. poz. 85, 374, 695, 875 i 1086 oraz z 2021 r. poz. 159) w Rzeczypospolitej Polskiej lub w państwie sąsiadującym;

Zgodnie ze stanowiskiem Głównego Inspektoratu Sanitarnego zapis dotyczy osób, które na stałe zamieszkują za granicą, a pobierają naukę i kształcą się na terytorium RP. W przypadku zagranicznych wyjazdów w celach turystycznych, celem podstawowym obywateli polskich przekraczających granicę państwową i powracających z tego rodzaju wyjazdów do Polski jest powrót do miejsca swojego zamieszkania po zrealizowanym wypoczynku, a nie przyjazd do Polski w celach edukacyjnych.

14. żołnierze i pracownicy Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej lub żołnierzy i personel cywilnych wojsk sojuszniczych, funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Agencji Bezpieczeńtswa Wewnętrznego, Służby Celno-Skarbowej, Państwowej Straży Pożarnej oraz Służby Ochrony Państwa, inspektorzy Inspekcji Transportu Drogowego, wykonujący zadania służbowe,
15. członkowie misji dyplomatycznych, urzędów konsularnych i przedstawicieli organizacji międzynarodowych oraz członków ich rodzin, a także przez inne osoby przekraczające granicę na podstawie paszportu dyplomatycznego,
16. inspektorzy administracji morskiej
17. osoby, które wykonują prace w gospodarstwie rolnym znajdującym się po obu stronach granicy,
18. cudzoziemcy posiadający zezwolenie na pobyt stały lub zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej w celu przejazdu przez terytorium Polski na terytorium innych państw członkowskich Unii Europejskiej, państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz ich małżonkowie i dzieci, w celu przejazdu przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, do miejsca zamieszkania lub pobytu,
19. osoby odbywające żeglugę pływającymi jednostkami rekreacyjnymi pomiędzy portami państw członkowskich UE, państwa członkowskiego EFTA - stron umowy o EOG bez zawijania do portów państw trzecich,
20. osoby wykonujące za granicą prace związane z ochroną polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą, w tym prace konserwatorskie, inwentaryzacyjne i badawcze, realizowane w ramach projektów finansowanych ze środków ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego lub środków państwowych instytucji kultury, których organizatorem jest ten minister,
21. osoby biorące udział w charakterze zawodnika, członka sztabu szkoleniowego, lekarza, fizjoterapeuty lub sędziego, w międzynarodowych zawodach sportowych organizowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez międzynarodową federację sportową działającą w sporcie olimpijskim lub paraolimpijskim lub inną uznaną przez Międzynarodowy Komitet Olimpijski albo organizowanych przez międzynarodową organizację sportową o zasięgu kontynentalnym należącą do takiej federacji lub polski związek sportowy, a także przez akredytowanych dziennikarzy.
22. członkowie kadry narodowej polskich związków sportowych, członkowie sztabu szkoleniowego, lekarze, fizjoterapeuci i sędziowie sportowi, powracający do Rzeczypospolitej Polskiej ze zgrupowań zagranicznych lub międzynarodowych zawodów organizowanych przez międzynarodową federację sportową działającą w sporcie olimpijskim lub paraolimpijskim lub inną uznaną przez Międzynarodowy Komitet Olimpijski albo organizowanych przez międzynarodową organizację sportową o zasięgu kontynentalnym należącą do takiej federacji
23. osoby, którym wystawiono zaświadczenie o wykonaniu szczepienia ochronnego przeciwko COVID-19 szczepionką, która została dopuszczona do obrotu w Unii Europejskiej, zwane dalej „osobami zaszczepionymi przeciwko COVID-19”. W takim przypadku osoby te są obowiązane udokumentować funkcjonariuszowi Straży Granicznej szczepienie przeciwko COVID-19 zaświadczeniem o wykonaniu tego szczepienia;
24. osoby, które przekraczają granicę państwową stanowiącą granicę wewnętrzną w rozumieniu art. 2 pkt 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/399 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie unijnego kodeksu zasad regulujących przepływ osób przez granice (kodeks graniczny Schengen), w ramach wykonywania czynności zawodowych, służbowych lub zarobkowych w Rzeczypospolitej Polskiej lub w państwie sąsiadującym.
25. Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 26 lutego 2021 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii nałożony został  obowiązek odbycia kwarantanny również na osoby przekraczające wewnętrzną granicę państwową RP, które przekraczają tę granicę transportem kolejowym, pojazdem samochodowym bądź połączeniem promowym.
26. Obowiązek, o którym mowa w powyższym punkcie stosuje się również do osoby przekraczającej morski odcinek granicy Rzeczypospolitej Polskiej regularnym połączeniem promowym oraz odcinek lądowy granicy Rzeczypospolitej Polskiej z Republiką Czeską, Republiką Litewską, Republiką Federalną Niemiec lub Republiką Słowacką, niezależnie od środka transportu, którym się przemieszcza, bądź pieszo, w celu udania się do swojego miejsca zamieszkania lub pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
27. Osoba przekraczająca morski odcinek granicy Rzeczypospolitej Polskiej regularnym połączeniem promowym oraz odcinek lądowy granicy Rzeczypospolitej Polskiej z Republiką Czeską, Republiką Litewską, Republiką Federalną Niemiec lub Republiką Słowacką, niezależnie od środka transportu, którym się przemieszcza, bądź pieszo, w celu innym niż określony powyżej (w celu innym niż udanie sie do swojego miejsca zamieszkania lub pobytu na terytorium RP), jest obowiązana posiadać negatywny wynik testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2 wykonanego, przed przekroczeniem granicy, w okresie 48 godzin, licząc od momentu wyniku tego testu, i przedłożyć na żądanie funkcjonariusza Straży Granicznej lub Policji wynik tego testu w języku polskim albo w języku angielskim

a) Osoba przekraczająca granicę państwową Rzeczypospolitej Polskiej, stanowiącą granicę wewnętrzną w rozumieniu art. 2 pkt 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/399 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie unijnego kodeksu zasad regulujących przepływ osób przez granice (kodeks graniczny Schengen), statkiem powietrznym w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze (Dz. U. z 2020 r. poz. 1970), jest obowiązana posiadać negatywny wynik testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2 wykonanego, przed przekroczeniem granicy, w okresie 48 godzin, licząc od momentu wyniku tego testu, i przedłożyć na żądanie funkcjonariusza Straży Granicznej wynik tego testu w języku polskim albo w języku angielskim

28. Przepisów zawartych w punkcie 26 i 27 nie stosuje się w przypadku przekraczania odcinka lądowego granicy Rzeczypospolitej Polskiej z Republiką Czeską, Republiką Litewską, Republiką Federalną Niemiec lub Republiką Słowacką oraz morskiego odcinka granicy Rzeczypospolitej Polskiej regularnym połączeniem promowym przez osoby, o których mowa w punktach 1-8, 14, 15, 23, 24 oraz 31

a.) Przepis zawarty w punkcie 27a nie jest stosowany w przypadku przekraczania granicy państwowej Rzeczypospolitej Polskiej, stanowiącej granicę wewnętrzną UE statkiem powietrznym w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze wobec osób, o których mowa w punkcie 1-8, 14, 15, 23 oraz 31

b) W przypadku gdy osoba przekraczająca granicę państwową Rzeczypospolitej Polskiej, stanowiącą granicę wewnętrzną UE statkiem powietrznym w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze, nie spełnia warunków, o których mowa w punkcie 27a albo 28a jest zobowiązana przekazać funkcjonariuszowi Straży Granicznej informację o adresie miejsca, w którym będzie odbywać obowiązkową kwarantannę oraz numerze telefonu. Natomiast po przekroczeniu granicy państwowej odbyć obowiązkową kwarantannę,

29. obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz ich małżonków i dzieci w celu przejazdu przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do miejsca zamieszkania lub pobytu 
30. osoby posiadające negatywny wynik testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2 wykonanego, przed przekroczeniem granicy, w okresie 48 godzin, licząc od momentu wyniku tego testu.
31. osoby, które zakończyły izolację w warunkach domowych, izolację albo hospitalizację z powodu zakażenia wirusem SARS-CoV-2, nie później niż 6 miesięcy przed dniem przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej. Ww. osoby obowiązane są udokumentować funkcjonariuszowi Straży Granicznej objęcie izolacją albo hospitalizację z powodu zakażenia wirusem SARS-CoV-2

32. osoby przekraczające granicę Rzeczypospolitej Polskiej w ramach wykonywania czynności zawodowych, zatrudnione w podmiocie leczniczym utworzonym przez ministra właściwego do spraw zdrowia w celu realizacji zadań lotniczych zespołów ratownictwa medycznego.

Pobyt obywateli UE/EOG/Szwajcarii a epidemia koronawirusa

Obywatele UE/EOG/Szwajcarii i członkowie ich rodzin niebędący obywatelami UE/EOG/Szwajcarii mogą przebywać w Polsce przez okres do 3 miesięcy bez konieczności spełniania jakichkolwiek warunków pobytu, innych niż posiadanie ważnego dokumentu podróży. Obywatel UE/EOG/Szwajcarii może posiadać inny ważny dokument potwierdzający jego tożsamość i obywatelstwo. Członkowie ich rodzin niebędący obywatelami UE/EOG/Szwajcarii powinni posiadać wizę w celu wjazdu do Polski chyba, że są zwolnieni z tego wymogu.

Pobyt powyżej 3 miesięcy

Obywatelowi UE/EOG/Szwajcarii przysługuje prawo pobytu przez okres dłuższy niż 3 miesiące, w przypadku gdy spełnia jeden z następujących warunków:

1. jest pracownikiem lub osobą pracującą na własny rachunek na terytorium Polski;
2. posiada wystarczające środki finansowe do utrzymania siebie i członków rodziny na terytorium Polski, tak aby nie stanowić obciążenia dla pomocy społecznej oraz odpowiednie ubezpieczenie zdrowotne;
3. studiuje lub odbywa szkolenie zawodowe w Polsce oraz posiada wystarczające środki finansowe do utrzymania siebie i członków rodziny na terytorium Polski, tak aby nie stanowić obciążenia dla pomocy społecznej oraz posiada odpowiednie ubezpieczenie zdrowotne;
4. jest małżonkiem obywatela polskiego.

Jeżeli pobyt w Polsce trwa przez okres dłuższy niż 3 miesiące, obywatel UE/EOG/Szwajcarii oraz członek jego rodziny zobowiązani są zarejestrować swój pobyt. Członek rodziny niebędący obywatelem UE/EOG/Szwajcarii jest natomiast zobowiązany uzyskać kartę pobytu członka rodziny obywatela UE. Formalności te można zrealizować w urzędzie wojewódzkim właściwym ze względu na miejsce pobytu danej osoby. Wniosek składa się osobiście, nie później niż w następnym dniu po upływie 3 miesięcy od dnia wjazdu na terytorium Polski.

Urzędy wojewódzkie wstrzymały bezpośrednią obsługę klientów. Dlatego w chwili obecnej nie ma możliwości zarejestrowania pobytu, uzyskania zaświadczenia o zarejestrowaniu pobytu obywatela UE, wydania karty pobytu członka rodziny obywatela UE, jak też dokumentów potwierdzających prawo stałego pobytu na terytorium Polski.

Należy natomiast podkreślić, że uprawnienia pobytowe obywateli UE/EOG/Szwajcarii oraz członków ich rodzin korzystających na terytorium Polski ze swobody przemieszczania się przysługują z mocy prawa, jeśli spełnione są warunki prawa pobytu. Nie zależą od zarejestrowania pobytu lub uzyskania dokumentu pobytowego.

Przedłużenie z mocy prawa okresów ważności wydanych dokumentów

Aktualnie obowiązujące przepisy prawa przewidują przedłużenie z mocy prawa okresów ważności następujących dokumentów wydawanych obywatelom państw członkowskich UE/EOG/Szwajcarii oraz członkom ich rodzin, którzy z nimi przebywają lub do nich dołączają:

• dokumentów potwierdzających prawo stałego pobytu,
• kart pobytu członka rodziny obywatela UE,
• kart stałego pobytu członka rodziny obywatela UE.

W sposób analogiczny do pozostałych rozwiązań antykryzysowych dotyczących przedłużenia z mocy prawa okresów ważności dokumentów, jeżeli koniec okresu ważności jednego z ww. dokumentów będzie wypadał w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, ulegnie on przedłużeniu do 30-go dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów (zagrożenia epidemicznego lub epidemii), który będzie obowiązywał jako ostatni. Jednocześnie to przedłużenie nie będzie samoistnie kreowało podstawy do wymiany ani wydania nowego dokumentu.

Zaświadczenia o zarejestrowaniu pobytu obywateli UE jako dokumenty o charakterze bezterminowym nie zostały objęte tą regulacją.

Z powyższego wynika, że do kontroli granicznej na podstawie obecnie obowiązujących przepisów dopuszczeni zostaną obywatele UE/EOG/Szwajcarii lub członkowie ich rodzin znajdujący się w co najmniej jednej z poniższych sytuacji:

1. obywatele UE/EOG/Szwajcarii posiadający zaświadczenie o zarejestrowaniu pobytu obywatela UE lub dokument potwierdzający prawo stałego pobytu obywatela UE, wydane przez organy polskie;
2. członkowie rodzin obywateli UE/EOG/Szwajcarii posiadający kartę pobytu członka rodziny obywatela UE lub kartę stałego pobytu członka rodziny obywatela UE, wydane przez organy polskie;
3. obywatele UE/EOG/Szwajcarii lub członkowie ich rodzin będący małżonkami obywateli polskich lub dziećmi obywateli polskich lub dziećmi pozostającymi pod stałą opieką obywateli polskich;
4. obywatele UE/EOG/Szwajcarii lub członkowie ich rodzin posiadający Kartę Polaka;
5. obywatele UE/EOG/Szwajcarii lub członkowie ich rodzin będący szefami misji dyplomatycznych lub członkami personelu dyplomatyczno-konsularnego misji;
6. obywatele UE/EOG/Szwajcarii lub członkowie ich rodzin wykonujący pracę na terytorium Polski lub posiadający dokumenty, z których wynika, że rozpoczną wykonywanie pracy niezwłocznie po wjeździe na terytorium Polski;
7. obywatele UE/EOG/Szwajcarii lub członkowie ich rodzin będący uczniami lub studentami pobierającymi naukę w Rzeczypospolitej Polskiej;
8. obywatele UE/EOG/Szwajcarii oraz ich małżonkowie i dzieci w celu przejazdu przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do miejsca zamieszkania lub pobytu.